Wist je dat ‘awareness’, of met een plat Nederlands woord gezegd ‘aandacht’, bepaalt wat op dat moment jouw realiteit is? Ik leg je graag uit waarom dit een grote sleutel is in het overwinnen van chronische pijn.

Je hebt vast wel eens je teen hard gestoten en op dat moment draaide alles om die teen. Intense pijn was het enige waar je op dat moment aan kon denken. Na een paar minuten ben je bekomen van de schrik; de intense pijn heb je geaccepteerd en je gaat langzaamaan verder met je dag. Je voelt de pijn nog enigszins, maar voor je het weet ben je drie dagen verder en heb je geen last meer van die teen.

Een ander moment snij je je in je vinger, aan het randje van het papier terwijl je een brief opent: op de schaal van 1 tot 10 scoort deze pijn misschien maar een 5, maar hoe vaak gebruik je je handen, en dus deze vinger, wel niet? Je voelt de pijn waarschijnlijk wel een week lang en elke keer wanneer je je handen gebruikt, is je totale focus op dat kleine stukje vinger.  Daardoor heeft dat minuscule sneetje in je vinger een langere pijn-impact dan het bont en blauw stoten van je teen.

Je aandacht is allesbepalend

Jouw interpretatie, dus eigenlijk je brein, bepaalt of de pijn jouw aandacht krijgt. Maar zelfs die snee in je vinger, die je de hele tijd hebt gevoeld bij het gebruik van je handen, verdwijnt na een week weer en bovendien: je brein weet dat die snee niet levensbedreigend is, dus na die week besteedt je brein er geen aandacht meer aan.

Chronische pijn heeft al je aandacht!

Het wordt pas lastig, als je onverklaarbare (chronische) klachten hebt, waar een specialist geen reden voor kan vinden. Je kan niet goed verklaren wat er aan de hand is; je hebt geen controle over de pijn en je wordt zelfs ‘bang’ voor de pijn. Omdat chronische pijn vaak niet zichtbaar is, zoals een blauwe teen of een snee in je vinger, gaan we onbewust in de angstmodus. Je vraagt je zelf waarschijnlijk continu af: wat is er nou aan de hand? En angst is nou net de motor die zorgt dat de focus alleen maar meer wordt. Je komt in een vicieuze cirkel: onverklaarbare pijn lijdt tot angst en die angst lijdt weer tot meer pijn. 

Maar wat nou, als je gaat begrijpen dat er helemaal niks aan de hand is? Als je je brein kan leren dat er geen levensbedreigende situatie is, net zoals in het voorbeeld met de snee in je vinger? Dat er geen angst hoeft te zijn voor de pijn? Dan kan je de pijn er laten zijn, zonder te lijden. Op het moment dat je niet meer lijdt onder de pijn verzwakt je aandacht er voor. En dan wordt pijn ineens niet meer belangrijk.

Wat kan je doen om dit te bereiken?

Je kan dit bereiken door jezelf te trainen in het heel bewust voelen van die angst.

Zo train je je brein dat je er niet meer bang voor hoeft te zijn, en er dus ook geen angst signalen aangemaakt hoeven worden. Schrijf eens over je angst: wat voel je precies? Welke sensaties ervaar je? Wees niet bang voor je angst maar laat het er gewoon zijn! Het is maar een sensatie die jij gelabeld hebt als een sensatie die je niet wil, of kan, voelen. Dit helpt je om je angst uiteindelijk te laten oplossen. En net als met de Duitse naamvallen die je ooit op school hebt geleerd, vergeet je de pijn uiteindelijk vanzelf. Eureka!

Jan van Rosmalen

Bewustzijnsonderzoeker